زورق شکسته

این روزها خیلی آشفته ام افکارم رو نمیتونم متمرکز کنم. دوست دارم بهت فکر کنم اما نمیتونم البته همین نشون از این داره که هنوز هم به یادتم. احساس میکنم دو شخصیت جدا پیدا کردم یکی به سمت تو و دیگری ضد تو اما ای کاش میتونستم افکارم رو سامان بدم. دلم تو رو میخواد؛ تفکر عقلانیم از تو خسته شده نه از تو از قیدهای بی دلیل خسته شده از سوال های بی جواب و من همچنان "چنین گفت زرتشت" میخونم و به تو فکر میکنم در حالی که مزه ترش لیمو زیر زبونم رو قلقلک میده و روحم صورت در هم میکشه. یکی از شخصیتهام جانب روح رو میگیره، دیگری جانب تن؛ یکی جانب ماورا، دیگری جانب زمین.

یادت میاد روزهایی رو که ترس داشتی از ورود به ناشناخته ها از تماشای نا دیدنیها و حال زورق من نه بادبان داره و نه پارو، در اقیانوس نیچه دل به موجها سپرده و این امید به خشکی هست که این چنین من رو به نوشتن وامیداره. دلم تصمیمش رو گرفته، اطمینان داره که در پس این امواج باز هم مومج هست اما ذهنم همچون کودکی پاک و بی آلایش شده و منتظر پذیرش هرگزهاست. پذیرفته که هیچ چیز ناممکن نیست چه بسا در دوردست، در پس اون موجهای نیلگون،جزیره ابدی خرامان پا به مردمک ذهن بگذاره.

و تو میدونی آره میدونی که همیشه به یادتم و برای تو مینویسم ای زیبای من ای زیباترین تکامل بشر. مطمئنم روزی تو رو خواهم یافت و دستان گرمت رو به گرمی میفشارم واون روز من دیگه من نیستم که من توام بخشی از تو با تو و در تو.

خواننده ای محکوم به سکوت

چی بگم دلم پره، دلم پره از نامردهای روزگار، بغض کردم اما نمیشه، نمیتونم گریه کنم، نمیتونم خودم رو سبک کنم مگه تو به دادم برسی مگه صدای تو آرومم کنه. اما حیف و چه سود که دیگه "کوچه شهر دلم از صدای پای تو خالیه/ کوچه شهر دلم بی تو کوچه غمه/ همه روزاش ابریه روز آفتابیش کمه(کوچه شهر دلم - 1360)" تنها تقدیری که ازت شد همون ممنوع الصدا شدنت بود یادت میاد سال 54 تراته سال قحطی رو خوندی و چه خوب خوندی "آی آدمای مرده/ ترس دلاتون رو برده/ پس چرا ساکت هستین/ سگ دلاتون رو خورده" یادت میاد سال 57 که همه چیز مهیا بود برا رفتنت اما تو از عشقت گفتی "من از تبار پاک آریایی/ قشنگترین قصیده رهایی/ هوای عشق تازه نیست تو رگهام/ تن نمیدم به رنگ کهربایی/ نفسم این خاکه/ خون گرمم پاکه(خاک - 1354)" و موندی شاید مردم هم به پات بمونن ولی باز هم تنهایی و باز هم روی صدات مهر ممنوع خوردن فکر نکنم کسی اندازه تو طعم بی مروتی این مردم احمق رو خورده باشه دیگه مهم نبود که کجا میخونی و چی میخونی مهم این بود که صدای تو ممنوع شده. حتی وقتی برای فیلم از "فریاد تا ترور" منصور تهرانی، برای تیتراژ فیلم ازت دعوت شد(سال 1359) و خوندی اون ترانه جاودان "یار دبستانی" رو، به فیلم مجوز پخش داده نشد و این شد که یار دبستانی تو با صدای جمشید جم به گوش مردم رسید و اون زمان بود که دیگه بریدی به قول خودت "دیگه این قوزک پام یاری رفتن نداره/ لبای خشکیدم حرفی واسه گفتن نداره(قوزک پا - 1354)" و دست از جماعت شستی و گوشه گیر شدی اما حتی به خلوتت هم رحم نشد. همون سالها بود که به جرم خوندن (و البته به قول بعضیها لهو و لعب) دو بار به زندان افتادی و خوندی و باز این صدای تو بود "چون آدمک زنجیر بر دست و پایم/ از پنجه ی تقدیر من کی رهایم (آدمک - 1350)" فهمیدی که اینجا توی وطنت تو رو نمیخوان و رفتی اما نه خیلی دور آخه نمیتونستی خاک غربت رو تحمل کنی و برگشتی و حالا دیگه تو مرز 50 سالگی بودی "واسه رفتن دیگه دیره/ دل من اینجا اسیره/ خاک اینجا چه عزیزه/ عاشق قدیمی پیره(خاک - 1354)"

و بالاخره بهت مجوز داده شد اونهم فقط برای خوندن تو رستوران کوچک هتل آنا کیش و اگر نه به خاطر طرفدارهات بود هیچ وقت قبول نمیکردی چراکه شان تو خیلی بیشتر از اینا بود(1378). شاید دیگه صدات ممنوع نبود اما چهرت هنوز ممنوع بود و با وجود تلاش کیومرث پوراحمد حتی نتونستی تو فیلم "گل یخ" بازی کنی. فیلمی که یه جورایی مستند زندگی خودت بود داستان زندگی خواننده ای محکوم به سکوت.

واین آخرین خاطره خواهرت هست که میگه:

"روزی در ملک قدیمی مان  (نزدیک بوئین زهرا )بودم که فریدون هم آمد ، گاه گاهی برای هوا خوری به آنجا می رفتیم و چند روزی می ماندیم ، فریدون آمد و کنار پنجره ایستاد و رو به من کرد و گفت : وقتی که مُردم من را در همینجا دفن کنید ! به او گفتم این چه حرفی ست می زنی ؟! گفت می خواهم در این گوشه ی خلوت برای همیشه آرام بگیرم . فریدون رفت و بار بعد آمد اینجا و برای همیشه آرام گرفت!!"

و اون روز جمعه بود 13 مهرماه 1380 همون روزی که دیگه قوزک پات نه فقط یاری رفتن که تاب موندن هم نداشت. ماهنامه فیلم به مناسبت روز درگذشتت چه خوب نوشت که فریدون دق کرد.



حتی در آرامگاهت هم تو را آرام نگذاشتند (و اين سنگ قبر شکسته ات است)

و امروز اين منم

و امروز اين منم و اين نوشته پرشي هست از من به من

از گذشته به حال 

از خاطره به دغدغه هاي روز

و باز اين منم حجت با همون اقتدار و همون توانايي بي مثال

و اين منم ...

خونه ها در سکوت سگی نیمه شب فرو میرفتند

روزها به سرعت میگذشت و شبها طولانی تر از حد معمول بود، با بچه ها  تا نزدیکیهای سحر بیدار بودم و صبح با چشمانی خواب آلود سر کلاس میرفتم و سریعتر از همه این کلاسها بودند که میگذشتند درس سه واحدی یک ساعت و چهل و پنج دقیقه در هفته، درس دو واحدی یک ساعت در هفته. در لابلای دانشجوها دوستانی پیدا کردم و حالا سه دوست صمیمی داشتم یکی احمد که قبلا توصیفش کردم دیگری احسان کوزه ساز بود پسری فوق العاده پرانرژی و پرحرف، عینک میزد و به قول خودش پدرش اصالتا آبادانی بوده. و اما دوست سومی که داشتم اهل ایلام بود و کرد. اسمش احسان کشاورز بود با موها و ابروهایی پرپشت و عینکی که شماره یکی از شیشه هاش 7 بود و دیگری 6 و به خاطر همین از سربازی معاف شده بود؛ یه خونه حدودا 70 متری  اجاره کرده بود و هم خونه ای نداشت ، واسه همین اغلب بهش سر میزدم. کم کم مسیر اتوبوسهای خط واحد رو یاد گرفته بودم، مسیرها ساده بودند ولی طولانی برای رسیدن به مرکز شهر باید نیم ساعت از عمر بی مصرفت رو توی اتوبوس های قراضه سر میکردی. آخر تفریحمون شده بود گشتی که بعضی شبها تو فضای سبز کنار دانشگاه میزدیم اونهم چند نفری و نه به خاطر اینکه تنها نباشیم بلکه بیشتر برای اینکه شبها اونجا اصلا امنیت نداشت ساعت 8 شب همه جا تاریک بود و خونه ها در سکوت سگی نیمه شب فرو میرفتند. اما هر چه بود روزها میگذشت و من با دوستان جدیدم بودم. دلم به درس نمیرفت بی انگیزه بودم همه اینطور نبودند بیشتر بیخیال بودند تا بی انگیزه درس خوندنم خلاصه شده بود به 3ساعتی که در هفته نقشه کشی صنعتی کار میکردم عاشق این درس شده بودم عاشق اینکه مجبور میشدی توی ذهنت یه جسم سه بعدی بکشی و تجسم کنی و تصور کنی و خیال کنی و من در این کار استاد شده بودم چرا که از همون اول ورودم به اینجا در تخیلاتم غوطه ور بودم.

ریشش رو چنان تراشیده بود که صورتش گل انداخته بود

ظهر جمعه سوار اتوبوس شدم. هوا گرم بود و طبق معمول کولر اتوبوس کاری از دستش برنمیامد اولین بارم بود که میخواستم از ترمینال به خانه دانشجویی برم. با هزار پرس و جو بالاخره راهی پیدا کردم، اول تاکسی تا 4 شیر، دوم فلکه ساعت و سوم فرهنگ شهر. حدود ساعت 7.5 بود و هوا داشت کم کم تاریک میشد. از چراغ های روشن اتاق معلوم بود همه اومدند. در رو که باز کردم دو چهره جدید به بچه ها اضافه شده بود یکی جوانی لاغر و ریشو با موهای خیلی کوتاه که بی برو برگرد آدم رو یاد جوانهای طلبه میانداخت؛ اسمش حسام بود حسام روانبخش، اصالتا سبزواری و بزرگ شده تهران. دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه شهید چمران و به خاطر اینکه دوره شبانه بود و خوابگاه بهش تعلق نمیگرفت اینجا اومده بود. چهره جدید بعدی جوانی بود به نام فرشاد افشون اهل یاسوج بود دانشجوی کاردانی تاسیسات، تی شرت زرد رنگ به تن داشت و ریشش رو چنان تراشیده بود که صورتش گل انداخته بود. و حالا ما پنج نفر بودیم سعید، محمد، حسام (که توافقا بهش حاجی میگفتیم)، فرشاد و من و هنوز یکی مونده بود محمد میگفت اسمش میثم شفیع هست و اون هم بهبهانیه و ترم آخر مهندسی مکانیک رو میگذرونه. نمیدونم چی بگم فقط خدا عاقبت ما رو به خیر کنه هر چی بود دیگه تنها نبودم.

جوانی بلند قد و چهارشانه با موهایی کم پشت

وارد اتاق که شدم چهره جدیدی رو دیدم جوانی بلند قد و چهارشانه با موهایی کم پشت و البته ته ریش پروفسوری. با هم شروع به صحبت کردیم اسمش محمد بود محمد شریعت مصطفوی ترم 9 مهندسی مکانیک رو میگذروند و جالب تر از همه اینکه بهبهانی بود همشهری من (و بعدا فهمیدم که فامیل دور هستیم) میگفت واحد زیادی نداره و میخواد برای کنکور ارشد بخونه و به خاطر کلاسهای آموزشگاه زبان این موقع سرو کله اش اهواز پیدا شده. شام رو با هم خوردیم اما یادم نیست چی درست کردیم هرچی بود شب سر گرسنه زمین نگذاشتیم. یک ساعتی از شام گذشته بود که سر و کله یکی از بچه های سویت کناری پیدا شد و به یه گردش کوچیک دعوتمون کرد. محمد میگفت اسمش فرشید رضایی هست و بچه شوشتره با قدی کوتاهتر از من، عینکی به چشم و موهایی پرپشت. وارد کوچه که شدیم اولین چیزی که نظرم رو جلب کرد صدای ترانه "چوب خط" قمیشی بود و حالا که فکر میکنم میبینم

هروقت به یاد فرشید میافتم صدای قمیشی از خیالم جداناشدنیه توی جمع اون شب کس دیگه ای هم بود عباس حموله دوست صمیمی فرشید که همیشه با هم بودند؛ اهل مسجد سلیمان بود، با موهای کوتاه فر و چهره ای جا افتاده که ته ریشش سن اون رو بالاتر نشون میداد و باز شب بود و باز صبح شد و فهمیدم که محمد راست گفته بود برای کلاسهای آموزشگاه اومده بود و صبح رفت و من باز تنها شدم. هفته اول برام خیلی سخت بود شب رو به سختی صبح میکردم و دانشگاه برام بیگانه بود. هر جور بود روزها رو سپری کردم و بالاخره پنجشنبه و جمعه به خونه برگشتم. مادرم طبق معمول از خورد و خوراکم سوال میکرد، از خانه دانشجویی سوال میکرد، از هم اتاقیها سوال میکرد و من میگفتم همه چیز خوبه و چیزی بروز نمیدادم اما درد من این نبود درد من چیزی بود که زیر سنگ خاکستری کنار باغچه دفن کرده بودم.

دو اتاق، یکی کوچک، دیگری کوچکتر

از در ورودی که داخل میشدی فضایی میدیدی تقریبا سه در چهار با یه یخچال فوق العاده کهنه، سمت چپ در ورودی حمام و بعد از اون آشپزخانه قرار داشت. و اینجا منتهی میشد به دو اتاق یکی کوچک و دیگری کوچکتر البته هیچکدومشون در نداشتند. و این همش بود همه ی سویت کذایی که باید اون رو با ۵ نفر دیگه شریک میشدم. تشکم رو روی زمین توی اتاق بزرگتر پهن کردم و به فکر فرو رفتم افکارم من رو به جایی میبرد که مجبور میشدم هر پنج دقیقه یک بار خودم رو دلداری بدم. نمیدونم کی خوابم برد فقط خوابم برد همین فقط خوابم برد. و امروز صبح، دوم مهر ماه بود و من اولین بار به عنوان دانشجو از در ورودی دانشگاه گذشتم. اولین چیزی که به چشم میخورد در بزرگی بود که بسته بود و دو در کوچک که دوسمت در بزرگ بودند یکی مخصوص آقایان و یکی مخصوص خانم ها، یاد مسجد محله­مون افتادم که اون هم دو در داشت یکی سمت راست برای خانم ها و یکی برای آقایون و این درهای کوچک دانشگاه همیشه توسط چهار نگهبان حراست میشد دو مرد و دو زن چادری که همیشه در اتاقکهای کنار درها حضور داشتند. دانشکده مهندسی در انتهای سمت چپ دانشگاه قرار داشت. ساختمانی پنج طبقه و نوساز. از در که وارد شدم جلوم پله بود و پله و پله و پله و تمومی نداشت. تصمیم داشتم هر جور شده خودم رو از توهمات کذایی گذشته ام خلاص کنم و این نمیشد مگر به یاری وارد شدن به جمع دوستی بچه ها؛ نگاهی به چپ و راست کلاس انداختم همه نشسته بودند و حرف میزدند اما هیچکدومشون حس من رو نداشت. بعد از چند دقیقه تصمیم گرفتم با کسی که احساس کردم با بقیه فرق داره وارد صحبت بشم. ازهمون سلام اول لهجه عربی اون رو تشخیص دادم. اسمش احمد بود احمد لویمی و لابد از طایفه لویم بیشتر باهاش صحبت کردم واحساس کردم شاید بتونم باهاش صمیمی بشم؛ استاد نیومد و تا ایستگاه اتوبوس با احمد صحبت کردم و اون سوار اتوبوس شد و من راهی بلوار کشاورز رو به روی دانشگاه آزاد منزل محمد رضا پیرزای خبّازی.

پانسیون خبّازی

و این من بودم با تکه کاغذی در دست به دنبال آدرس پانسیونی که ظاهرا پناهگاه من توی این شهر بی در و پیکر خواهد بود. " رو به روی دانشگاه آزاد - بلوار کشاورز - نرسیده به کوچه دوم - منزل محمد رضا پیرزای خبّازی ".

خونه کوچکی بود که تبدیل شده بود به سه سویت و حیاطی کوچک بین سویتها اگرچه اصلا چنگی به دل نمیزد اما چاره ای نداشتم. کسی که در رو به روم باز کرده بود جوانی بود خوش چهره با یه ریش خیلی کوتاه اما نمیشد اسمش رو ته ریش گذاشت. ربع ساعتی طول کشید تا سروکله صاحب خانه محترم آینده من پیدا شد نمیدونم چرا اما با همون نگاه اول باهاش احساس راحتی کردم یه پیرمرد حدودا ۶۰ ساله با ریش و موهای کم پشت سفید و پیراهنی شیری رنگ. با همون جملات اول فهمیدم آدم محافظه کاریه.

بعد از سلام و احوال پرسی سوال کرد: کسی اینجا رو به شما معرفی کرده؟ و خوشبختانه من پاسخ رو در آستین داشتم:  بله، دکتر رضایی زاده پسرخاله من هستند سال پیش پسرشون اینجا بودند.

و بالاخره مهرماه فرارسید، اول مهر 1387 و این منم تازه از راه رسیدم با کمک پدرم وسایل رو از ماشین درآوردیم و توی حیاط کوچک خانه گذاشتیم. مادر دلداریم میداد فکر میکرد درد من دوری از خونه باشه اما خبر نداشت که درد من چیز دیگه ایه چیزی که گوشه باغچه زیر سنگ دفن شده. تازه آفتاب غروب کرده بود و من تنها وارد مامن کذاییم شدم و ظاهرا اولین هم خانه ایم رو دیدم اسمش سعید بود، سعید مطوری، متولد ۱۳۶۶، بچه ماهشهر، کمی چاق، موهای کم پشت، ته ریشی که روی چانه اش داشت، ساعتی که مرتب بهش نگاه می­انداخت و آشفته. میگفت در انتخاب رشته مشکل داشته و فردا صبح وقت حذف و اضافه است و میترسه که شاید نتونه از طریق کافی نت نزدیک خانه کارش رو درست کنه برای همین میخواست به شهرش برگرده و حذف و اضافه رو از اونجا انجام بده. من هم که از خدا خواسته باهاش همراهی کردم که اگه حتی یک درصد احتمال میدی که اینجا برات مشکلی پیش میاد ریسک نکن و کار درست رو انجام بده. هر جوری بود از شر این هم اتاقی خلاص شدم و فرستادمش ماهشهر و باز این من بودم تنها همین فقط تنها.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

روز ثبت نام رو به خاطر دارم "دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز" و می­دیدم دانشجوهای آینده رو، نه  یکی، نه دوتا، نه ده تا، نه صدتا، و من بودم بین این همه دانشجو و من بودم، تنها، همین فقط تنها؛ آموزش کل، امور اداری، امور فرهنگی، امور تحصیلی، امور رفاهی، ... . و ظهر بود و گرم نبود که داغ بود و این من بودم تنهای تنها در گوشه مسجد دانشگاه، یه مسجد بزرگ و باشکوه که غیر از یک مشت آدم خسته و در حال چرت کسی توش پر نمیزد.

تخته سنگ

خوب یادم میاد اونروز ۲۷ شهریور ۱۳۸۷ بود و من با هزار درد همه آرزوهام رو کنج باغچه یک و نیم در سه متری که  تنها دلخوشی حیاطمون بود زیر تخته سنگی که نمیدونم از کجا اومده بود اما مدتها بود که از جاش تکون نخورده بود خاک کردم و بعد نوبت سنگ بود سنگ قبر آرزوهای بر باد رفته سنگی با رنگ خاکستری گرفته اش که تنها من رو یاد روزهایی می انداخت که در پیش داشتم و احتمالا بدترین روزهای زندگیم باید می­بودند. درخت نارنگی گوشه باغچه بامیوه هاش که حالا اندازه یه توپ تنیس شده بودند هم نتونستند حالم رو بهتر کنند. چشمام رو بستم و تا تونستم پلکهام رو روی هم فشار دادم تا شاید بتونم خاطره حیاط بزرگ دوران کودکیم رو با گلهای لادن مادرم که همه جا رو پوشانده بود تو ذهنم زنده کنم اما نشد همین و مشکل این نبود مشکل این بود که نخواستم بتونم با تموم وجودم آرزو کردم ای کاش برمیگشتند اون روزهای کذایی و یه بار دیگه تلاش خودم رو میکردم اما نشد همین فقط نشد.